“Werken met poppetjes” is een gevleugelde uitdrukking geworden in de hulpverlening. Het spreekt aan om met kleurige poppetjes in een therapeutische setting het probleem van de cliënt letterlijk op tafel te krijgen.
Neurobiologen hebben aangetoond dat onze hersenen visuele prikkels totaal anders verwerken dan verbale prikkels. In geval van trauma bleek er ontspanning op te treden wanneer de cliënt beelden oproept van gebeurtenissen. Hieruit is EMDR ontstaan als methode (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Nu is het werken met poppetjes geen EMDR, maar onderzoek wijst wel uit dat het visualiseren van problematiek invloed heeft op de hersengebieden waar ontspanning optreedt. Ook lijkt er betere informatieverwerking op te treden (Klijn & Scheller-Dikkers, 2006, p. 27v).
Het neerzetten van de poppetjes werkt in zichzelf vertragend, wat het makkelijker maakt voor cliënten om bij hun verborgen emoties te komen. Als we werken met beeldmateriaal geven we de regie van het therapeutisch proces in handen van de cliënt, hij of zij is degene die bepaalt hoe en waar de poppetjes staan en waar de poppetjes mettertijd heen verschuiven. Ook de toegevoegde attributen zoals schade en schatten zijn hierin essentieel. Met de gekleurde vlakjes kunnen emoties en coping stijlen worden verbeeld. Het neerzetten van betekenisvolle anderen helpt cliënten om hier zicht op te krijgen. Ik hoop met dit boekje hulpverleners aan te moedigen om met durf en creativiteit met beeldmateriaal te gaan werken.
Terwijl beeldtaal dus nuttig kan zijn in heel het brede veld van therapie, is de focus van mijn trainingen de integratie van beeldtaal in contextuele therapie, met heel de balans van geven en ontvangen door de generaties heen. Een bijzondere uitdaging is om de contextuele begrippen werkelijk in visuele taal om te zetten. Naarmate dat lukt wordt de kracht van “de poppetjes” als een contextuele en visuele taal beter zichtbaar.
In de korte uitleg op deze site en in mijn boek “Een taal verstaan” wil ik hulpverleners aanmoedigen om met durf en creativiteit met beeldmateriaal te gaan werken.