Begrippen uit het contextuele gedachtegoed gaan over de beweging die de therapeut op gang wil brengen binnen intergenerationele en andere relaties van de cliënt. Dit alles om niet alleen tot herstel van relaties te komen maar ook nieuwe wegen te gaan bewandelen op weg naar heling en verbinding. Op deze en vorige pagina een kleine indruk van hoe je deze begrippen in beeld kunt brengen.

Destructief en constructief recht

Recht en onrecht, balans tussen geven en ontvangen, roulerende rekening – het zijn haast juridische termen. Deze terminologie is bedoeld om duidelijk te maken dat er binnen relaties meer meespeelt dan de feiten, de intrapsychische gevolgen van schade uit het verleden of het feit dat de communicatie verstoord is. Zo existentieel en onopgeefbaar als de loyaliteit tussen ouders en kinderen is, zo existentieel en niet te negeren is de winst- en verliesrekening tussen mensen.

Een gezonde balans op deze rekening is wezenlijk voor betrouwbare verhoudingen en op die balans tref je posten aan van constructief en van destructief recht.

Roulerende rekening

De balans tussen geven en ontvangen wordt bijgehouden in het onzichtbare grootboek van wederzijdse verdiensten en deze rekening is intergenerationeel. Dat betekent: op de balans staat niet alleen wat je zelf hebt ontvangen en verdiend maar je begint met het saldo dat je van je ouders meekreeg, gaandeweg bouw je eraan verder ook in relatie met de wereld om je heen, je deelt met je kinderen en uiteindelijk met je ouders.

Delegatie en Legaat

Delegatie is ook zo’n term binnen het contextuele denken die ontleend is aan het recht. In het recht betekent het dat bevoegdheden worden overgedragen door het ene orgaan aan een ander orgaan dat de bevoegdheden vervolgens onder eigen verantwoordelijkheid gaat uitoefenen. Vertaald naar het contextuele denken: ouders dragen de verantwoordelijkheid voor het behouden van het intergenerationele erfgoed over aan hun kinderen wanneer zij het nest verlaten. De erfenis zelf is het legaat.

Ontschuldiging

Alleen al door het neerzetten van de geschiedenis van iemands voorouders met schadekrijgertjes kun je zichtbaar maken dat ook onze voorouders een bepaalde schade, een bepaald onrecht met zich meedragen. Door het neerzetten van die geschiedenis en van het onrecht kan er een proces beginnen van het ontschuldigen van ouders en grootouders. De schuld van ouders blijft hierbij wel staan, alleen de veroordeling ervan wordt vervangen door een volwassen beoordeling van iemand keuzes, grenzen en inspanningen in zijn context.

Onrecht en Toebedeeld Onrecht

Veel cliënten hebben in hun verleden een vorm van onrecht ervaren. Onrecht dat hen bewust of onbewust is aangedaan door anderen. Dit onrecht heeft gezorgd voor trauma’s. Daarnaast spreken we van toebedeeld onrecht. Dit is onrecht dat hen toevalt in het leven, zoals de dood van dierbare anderen of ziekte, handicaps, oorlogen of rampen. Je beeldt dit uit door een rood of een zwart krijgertje.

Niet één van deze fasen is verkeerd, ze mogen er allemaal zijn en zijn vaak zelfs noodzakelijk.

In mijn boek Een Taal Verstaan ga ik uitvoeriger op deze en andere begrippen in.